Koolhovens Keuze- juni '25
TOP SECRET (1984, Jim Abrahams/David Zucker/Jerry Zucker)
Onlangs stierf Val Kilmer en tot mijn grote verbazing noemde niemand zijn debuut: deze waanzinnige komedie, waarin hij ook nog eens danst en (echt zelf) zingt. Jim Abrahams, David Zucker en Jerry Zucker waren doorgebroken met Airplane (in Nederland uitgebracht als Flying High), maar dat was een remake van een hele oude Hollywood-film waar ze gewoon een heleboel grappen in bedacht hadden. Dit keer bedachten ze het van de grond af en het werd een parodie op surf-films, tweede-wereld-oorlog-verzet-films, spionnen-films, rock-and-roll-films, alleen-op-een-eiland-films, cowboy-films en ik vergeet er vast nog een paar.
Het klinkt als een onsamenhangende puinhoop, en dat is het ook. Maar wel een hele leuke puinhoop. De film is verbazingwekkend strak geregisseerd en bijna elke scène zit vol met visuele grappen, woordspelingen en compleet absurdisme. Het is de ene briljante vondst na de andere: van een scène die volledig achterstevoren is opgenomen tot een onderwatergevecht in een saloon. Met onderwater-cowboys, ja. En dan heb ik het nog niet eens over de hilarische scène met twee mannen verkleed als koe. Het is flauw, het is melig, het is totaal idioot – en het is geniaal.
Val Kilmer speelt rockzanger Nick Rivers, een soort Elvis-achtig figuur die in Oost-Duitsland terechtkomt voor een cultureel uitwisselingsconcert, die verzeild raakt in een verzetsbeweging tegen het regime. Kilmer weet precies welke toon hij moet aanslaan, en speelt wat mij betreft een van zijn beste rollen.
Top Secret! was bij uitkomst niet zo’n groot succes als Airplane, waarschijnlijk omdat mensen niet goed wisten wat ze ermee aan moesten. Maar onder filmliefhebbers heeft de film een ijzersterke cultstatus opgebouwd. Ikzelf kijk de film om de zoveel tijd weer en lig dan gewoon weer in een deuk.